• 10262
    PAYLAŞIM

Neden Elektrikli ve Hibrit Araçlar

Enerji Depolama 10 AĞUSTOS 2012 CUMA
Ali Turan

Endüstriyel Akü Uygulamaları Yöneticisi

Neden Elektrikli ve Hibrit Araçlar

Sürekli nüfusu artan ve her geçen gün daha fazla şehirleşen dünyamızda bu değişimlere paralel olarak enerji ihtiyacı da mütemadiyen artmaktadır.  Talep edilen enerji ihtiyacını karşılamak için devletler farklı kaynaklara başvurmaktadır. Bunun yanı sıra gelişmekte olan ülkelerde araç yoğunluğu her geçen gün artmaktadır.

Ülkemizde de artan nüfus ve endüstriyelleşmeye bağlı olarak CO2 eşdeğeri olarak 2010 yılı toplam sera gazı emisyonu 1990 yılına göre %115 artış göstermiştir1.Şekil 1’de verilen bazı ülkelerin neden olduğu sera gazlarının geçmişteki değişim oranları ve gelecekte tahmini değişim grafiğine göre Türkiye’nin sera gazı emisyonunun 2020 yılında 1990 yılı seviyesinin 3 katından daha fazla artması beklenmektedir.

[caption id="attachment_60" align="alignleft" width="414" caption="Şekil 1. Farklı Ülkelerin Geçmişe Dönük Emisyon Değerleri ve İleriye Yönelik Emisyon Tahminleri 2"][/caption]

Emisyon değerleri içinde ulaşım kaynaklı olanları önemli paya sahiptirler. Şekil 2 ve Şekil 3’de sırasıyla ABD ve Türkiye de sera gazı emisyonlarının sektörel bazlı dağılımı verilmiştir. Bu grafiklerden de görüleceği üzere ulaşım kaynaklı emisyon değerleri hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde sera gazı emisyonlarının artmasında önemli rol oynamaktadırlar. Ulaşım kaynaklı emisyonlar büyük ölçüde kara taşımacılığından kaynaklanmakta bu da trafiğin yoğun yaşandığı şehirlerde hava kalitesini, dolayısıyla insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Ülkemizde yakın zamana kadar oldukça düşük olan 1000 kişiye düşen araç sayısı, 2011 yılı sonu itibariyle 108’e ulaşmıştır3. Bu artışa rağmen ulaşılan oran gelişmiş ülkelere kıyasla düşüktür ve gelişen Türkiye ekonomisi ve artan refahla birlikte bu sayısının çok daha fazla artması beklenmektedir. Araç sayısı ve emisyon açısından gelişmekte olan diğer ülkelerdeki durum da Türkiye’dekine benzerlik göstermektedir.

[caption id="attachment_216" align="alignleft" width="271" caption="Şekil 2. 2010 yılı itibariyle ABD’de sera gazı emisyonlarının sektörel bazlı dağılımı 4       "][/caption] [caption id="attachment_57" align="alignright" width="302" caption="Şekil 3. 2009 Yılında Yakıtların Yanmasından Kaynaklanan Sera Gazı Emisyonlarının Sektör Bazlı Dağılımı 5"]   [/caption]      

Bütün bu gelişmeler dünyamızın geleceğini tehdit eden küresel ısınmanın tetikleyici unsurları olarak karşımıza çıkmaktadır. Hükümetler küresel ısınmayı önlemek için farklı önlemlere başvurmaktadırlar. Bu kapsamda dünyadaki emisyon değerlerinin azaltılması için 1997 yılında Kyoto Protokolü kabul edilmiştir ve Türkiye’de 2009 yılında Kyoto Protokolüne taraf olmuştur. 

Ülkeler taraf oldukları Kyoto Protokolü’nün gerekliliklerini yerine getirmek üzere araçlardan kaynaklanan emisyonları azaltmak için çevreci araçları yaygınlaştırmaya yönelik adımlar atmaya yönelmiştir. Dünyanın birçok gelişmiş bölgesinde olduğu gibi Avrupa’da da yürürlükte olan Euro standartları giderek daha düşük emisyona sahip araçların üretilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu standartlara şimdiye kadar büyük ölçüde içten yanmalı motoru (İYM) daha verimli çalışır hale getirilerek ulaşılmıştır ancak İYM de ulaşılabilecek limitlere yaklaşılmasıyla beraber hibrit ve elektrikli araçların yaygınlaşması kaçınılmaz görünmektedir. Bu nedenlerden ötürü henüz yollarda çok yaygınlaşmamakla birlikte birçok araç üreticisi elektrikli ve hibrit araç çalışmalarını yoğun bir şekilde sürdürmektedir.

Son kullanıcı ise petrol fiyatlarındaki belirsizlik ve yaygınlaşan çevre bilinci nedeniyle hibrit, elektrikli araçlara sempatiyle yaklaşmaktadır. Ancak batarya maliyetinden dolayı yüksek olan araç maliyetleri, şarj edilebilir araçlar için şarj süresi, şarj altyapısı ve elektrikli araçlar için menzil sorunları bu araçların yaygınlaşmasının önündeki en önemli engelleri teşkil etmektedir. Bu sorunların ne sürede aşılacağı elektrikli ve hibrit araçların yollarımızda ne hızla yaygınlaşacağını belirleyecektir.

 Kaynaklar :

  1. TÜİK, Haber Bülteni, Sayı:10829, 01/06/2012, Seragazı Emisyon Envanteri – Dönemi:1990-2010
  2.  Greenhouse gas emission trends and projections in Europe 2011, European Enviromental Agency,  No:4/2011
  3.  TÜİK, Haber Bülteni Tabloları, Sayı:10861, 17/07/2012, Motorlu Kara Taşıtları, Mayıs 2012 –
  4. http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_turkiye_yasgr.RDF&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html sitelerinde yer alan TÜİK verilerden türetilmiştir.
  5. ABD Çevre Koruma Ajansı;http://www.epa.gov/climatechange/ghgemissions/sources.html
  6.  İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı 2011-2023, Temmuz 2011
Yorumları Oku
Siz de fikrinizi paylaşın
Güvenlik kodunu giriniz